Tarsus Gezi Rehberi

EFSANELER ŞEHRİ TARSUS

Tarsus; Mersin ile Adana‘nın ortasında Türkiye’nin en büyük ilçelerinden biridir. Turistik değeri ne yazık ki anlaşılamamış ve turizm kültürü çok gelişmemiş olsa da aslında ülkemizin önemli turistik bölgelerindendir. Kimse özellikle Tarsus’a gitmese, Tarsus gezisi yapmasa da, yolundan geçip suyunu içmese de yöre insanı iyi bilir ki bu ‘kent’ çok önemli bir mirastır. Hem İslam hem de Hristiyanlık için birçok dini önemli yapıyı barındıran Tarsus aynı zamanda tarihi olarak da efsanevi zenginliklere sahiptir. Anadolu’nun gezilip görülesi büyük miraslarını içinde ve civarında barındırır.

Dünya’nın ilk kanalizasyonlu Roma yolu, önemli bir şehir kapısı (Kleopatra Kapısı) ve hamamla birlikte Tarsus’tadır, günümüzde ayaktadır ve bizlere şehrin tarihi değerinin başlangıcını gösterebilir. İncil’in yazarlarından Pavlus Tarsus doğumludur. St Paul kilisesi şehrin önemli yapılarındandır. İslam dini için önemi yüksek Yedi Uyurların (Ashab-ı Kehf) mağarasının Tarsus’ta olduğuna inanılır. (Kur’an’da Kehf Suresi’nde geçer)

M.Ö. 6000’li yıllardan öncesine dayanan ilk yerleşim kalıntıları ile Tarsus tarih boyu geniş bir yerleşime ve kullanıma sebep olmuştur. Farklı farklı birçok idare tarafından yönetilen Tarsus günümüzde de 280.000’in üzerinde nüfusu, zengin toprakları ve sanayi becerisi, yoğun bir trafiğin gerçekleştiği Adana-Antalya kara yolunun ortasındaki konumu ve Mersin limanına yakınlığı nedeniyle de hareketli, canlı bir ilçedir. Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet döneminin başındaki yoğun gayr-ı müslüm nüfus azalmış olsa da, geçmişten gelen bu zenginliğin en azından bir kısmı korunmuştur. Mimarisine hayran kaldığımız yapıların küçük bir kısmının orijinal sahipleri de hâlâ Tarsus’ta yaşamaktadır.

Tarsus’a Nasıl Gidilir?

• En yakın hava alanı Adana Şakir Paşa Havalimanı’dır. Adana’ya nasıl gidilir notlarımızdan detaylı bilgi edinebilirsiniz.
• Mersin’den Tarsus 30 km.’dir. Sürekli dolmuşlar bulunur. TOK ve KOÇ otobüslerine binebilirsiniz.
• Adana’dan Tarsus 50 km. mesafededir. Otogardan sürekli dolmuşlar bulunur. TOK ve KOÇ otobüslerine binebilirsiniz.
• Ankara – Tarsus arası mesafe 460 km. civarındadır Aksaray – Pozantı üzeri direkt kara yolu bağlantısı vardır.

Tarsus’ta Gezilecek Yerler

Mersin’in önemli ilçelerinden Tarsus’ta görülmesi gereken yerler aslında geniş zaman ayrılmaya müsait bir seyahat süresi vaad ediyor. En önemlilerinden başlayalım;

Kleopatra Kapısı: Bizans döneminde inşa edilen Tarsus kent surlarının 3 kapısından biri olan deniz kapısıdır. (Diğerleri Adana kapısı ve dağ kapısı) Romalı General Antonius ile sevgilisi Mısır kraliçesi Kleopatra’nın Tarsus’ta buluşmaya geldiklerinde, dönemin limanı olan Gözlü Kulede büyük bir törenle karşılanmışlar. Bundan dolayı kapıya Kleopatra’nın ismi verildiği düşünülmektedir. Tarsus’tan Adana Şakirpaşa Havalimanı’na servisle giden yolcular bu kapının yanında buluşur.

Tarsus Antik Yolu: M.Ö. 2 yy. dolaylarında yapılan Antik Roma Yolu günümüzde dahi yağmur drenajına müsait yapısı sebebiyle aktif olarak hizmet vermektedir. Yolun kenarındaki arklar (su yolları) kadar yolun altında bulunan yaklaşık 170 cm yüksekliğinde, 70 cm genişliğinde bir kanalizasyon sistemi topraklarımızın eski sahiplerinin ne kadar gelişmiş toplumlar olduğu örneğini suratımıza çarpıyor.

Roma Yolu: Tarsus ilçe merkezinde 15 km. mesafedeki Sağlıklı Köyünün dağlık bölümünde günümüzde sadece kapısı ve birkaç kalıntısı ayakta kalmış olan 3 metre genişlikli, 3 km. mesafeli tarihi bir taş yoldur. Özel meraklıları elbette gidecektir, ancak Tarsus gezisi sırasında önceliğiniz olmasını önermeyiz.

Nusret Mayın Gemisi ve Tarsus Çanakkale Parkı: Tarihimize bakışımızın şaka gibi olduğunu gösterircesine bir yandan kendi çapımızda olsa da Dünya’nın en meşhur mayın gemisine sahibiz (İkinicisi var mı acaba?) bir yandan da Çanakkale Savaşı’nın önemli ikonlarından bu gemiyi önce özel sektöre devredip senelerce kuru yük taşıtıyoruz, 1990’da Mersin Limanı’nda batınca da kaderine terk ediyoruz. 1999’da gönüllülerce su yüzüne çıkarılan gemi yerel Belediye tarafından onarılarak sergilenmeye başlanmıştır. Yolunuz düşerse bi’ fotoğraf çektirirsiniz.

Tarsus Şelalesi: Berdan çayı üzerinde mevsimine göre 4-5 metre yükseklikten suyun dökülmesiyle oluşmuş bu küçük şelale etrafındaki tesisleşme ile birlikte günümüzde piknik ve ören yeri olarak yerel halk tarafından kullanılmaktadır. Civarındaki tesislerin fiyatlarının makul olduğunu ve serinlemek, keyifle takılmak için ziyarete değer olduğunu belirtebiliriz.

Ashab-ı Kehf Mağarası (Eahab-ı Kehf) (Yedi uyurlar): Hikayesine bakalım. Çok tanrılı dönemde Tarsus’ta yaşayan ve tek tanrıya inanan Yemliha, Mekselina, Mislina, Mernuş, Sazenuş, Debernuş, Kefeştetayuş adındaki yedi genç Roma İmparatoru Diocletianus tarafından ya Roma dinine dönmeleri ya da ölümle karşılacakları tehditi karşısında günümüzde Tarsus’un 12 km. kuzeyinde bulunan Encülüs dağı eteklerinde, doğal bir çöküntü ile oluşmuş olan bu mağaraya sığınır ve uyurlar. 309 yıl süren bu derin uykudan ilk uyanan Yemliha yiyecek ihtiyacı için şehre iner, elindeki eski para sebebiyle bir şey alamadığı gibi kimseyi de duruma inandıramaz. Halk genç ile mağaraya gider ve Hristiyanlık inancına göre yuva yapmış 7 kuş İslami söyleme göre ise namaz kılan 6 genç görür. Namaz kılan 6 arkadaşının yanına Yemliha’nın da mağaraya girişi ile birlikte bu yedi kişi birden görünmez olur… Günümüzde bu mağarada Ashab-ı Kehf’i tasvir eden anlatımlar yer alır.

St. Paul Kilisesi ve Kuyusu: Tarsus’u Hristiyanlar için de ekstra kutsal kılan önemli bir kilise olan St. Paul Kilisesi tahmini olarak 12. yy 13. yy arasında inşa edilmiştir. Hristiyanlık için çok önemli bir değer olan Aziz Paul’un evi olduğuna inanılan ikinci bir yerde de bir kuyu bulunmaktadır. Arkeolojik kazılarda bazı duvar kalıntılarına da rastlanılmış. St. Paul’un ismi ile anılan kuyunun suyunun elbette şifalı ve kutsal suyu olduğuna inanılır ve turist akınına uğrar. Bu iki yapının Tarsus’ta görülecek yapılar listesinde yer alma sebebi daha ziyade manevidir. Bunu bilip giderek, beklentilerinizi dengeli tutmanızı öneririz.

Şahmeran: Tarsus efsanelerinden en meşhuru Şahmeran Heykeli’nin önünde okumaktan zevk alacağınız Şahmeran efsanesidir. Hikayeye biraz bakalım; yılanların şahı olan Şahmeran bir kuyu ile geçilen gizli bir yerde yaşamaktadır. Günün birinde kuyuya giren bir genç yılanlar tarafından yakalanır ve Şahmeran’a götürülür. Camsab ismindeki bu genç ile Şahmeran arasında sorgulama ile doğan bir ilişki başlar ve Şahmeran yerinin gizli kalması için onu dışarı salmaz, birlikte yaşarlar. Bir süre sonra adamın güvenilirliğine inanan Şahmeran onu serbest bırakır ve iki şart sunar: Birincisi basittir “kimseye yerimi söyleme” İkincisi ise enteresan, “asla hamama gitme. Hamama girersen vücudun yılan derisine dönecektir.” Nedense uzun yıllar sonra kral hastalanır ve tek tedavinin “şahmeran” olduğu açıklanır. Kralın askerleri herkesi hamama sokarak yılan derisine dönüşecek adamı aramaya koyulur, başta kaçan bizim Camsab sonunda yakalanır ve hamamda suya deyince derisi yılana dönüşür. Dirense de Şahmeran’ın yerini söyler ve muhafızlar onu yakalar. Efsanenin ikinci bölümü kimi kaynaklara göre iyi niyetli Şahmaran’ın zor durumdaki ‘arkadaşı’ Camsab’a yardımı ile devam eder. “Beni öldür, suyumu vezire içir, etimi krala yedir” emri üzerine üç parça olarak bedeni krala sunulur. Kral iyileşir, vezir de zehirden ölünce bizim oğlan vezir olur… Efsanenin bir diğer faslına göre tüm dünyadaki yılanlar ölümden habersizdir ve hâlâ şahlarını beklemektedirler…

Günümüzde de aktif olan Şahmeran Hamamı, geleneksel Türk Hamamı özellikleriyle misafirlerini ağırlamaktadır. Şuan geyik yapmış olabiliriz veya gülüp geçiyoruzdur ancak Şahmeranın tüm orta doğu ve doğu toplumlarında yeri vardır, hikayeleri tarih boyu dilden dile aktarılmıştır.

Tarsus’taki meşhur önemli camiler: Tarihi yapısıyla, dini ve mimari olarak önemli birçok cami bu topraklarda yer alır. Başlıcaları, Tarsus Ulu Cami, Tarsus Eski Cami, Danyal Peygamber Cami (ve Danyal’ın türbesi) gibi sıralanabilir.

Tarsus’ta Görülecek Diğer Yerler/ Yapılar

• Gözlükule
• Kemeraltı Çarşısı
• Bilal-i Habeşinin Mekanı
• Donuktaş
• Roma Mezarları
• Bac Köprüsü
• Kırkkaşık bedesteni
• Aznakay Parkı
• Tarsus Etnografya Müzesi
• Çanakkale Parkı Yüzbaşı İbrahim Hakkı Bey Müzesi
• Şahmeran Heykeli
• Tarsus Kilim Müzes
• Tarsus Saat Kulesi
• Tarsus Yarenlik Alanı
• Tarsus Tren İstasyonu – Atatürk Treni
• Seyit Onbaşı Heykeli

olarak sıralanabilir.

Tarsus Şehir İçi Ulaşım

Tarsus Otogarı: (TAŞTİ): Yapıldığı dönemde (bizzat şahidiz) Tarsus ilçe belediyesi hem Adana Büyükşehir ile hem de Mersin Büyükşehir Belediyesi ile farklı partiler tarafından idare edilmekteydi. Muhtemelen bundan olsa gerek, doğru dürüst şehirler arası otobüs geçmeyen/durmayan ilçeye mega bir otogar yapıldı. Günümüzde oraya inince şehri bu kadar modern, zengin saymayın. Evet önemli bir ilçedir ve çok zengindir ama o kadar değildir. Taksi ve toplu taşıma ile şehrin her yerine rahatlıkla gidilebilir.

Tarsus Şehir İçi Otobüs Hizmetleri: Belediye tarafından 5 hatta düzenli sefer vardır. Şuan belediyenin internet sitesinden kontrol ettiğimiz kadarıyla tüm hatlar hafta içi beş dakikada bir, hafta sonu on dakikada bir hareket ediyor. Yani şahane.