Zeugma Mozaik Müzesi

Bir Dünya Mirası, Müzecilik Harikası

Nispeten çok ülke, çok şehir; merakımız dolayısıyla da çok müze gezmiş yazarlar olarak Zeugma Antik Kenti’nin hikayesini barındıran, Zeugma’nın eşsiz mozaiklerinin sergilendiği Müze, sadece Gaziantep’in ya da Türkiye’nin değil, Dünya’nın en önemli müzelerinden biri diyebiliriz. Etkileyici ve eşsiz içeriğinin yanı sıra, müzecilik yapısı, mozaikin Mona Lisa’sı “Çingene Kızı”nı barındırması, baştan sona keyifle zaman geçirten dizilimi ile burası bir kültür cenneti. Müzenin detayları ve turistik bilgilere geçmeden önce, konumuz Zeugma Antik Kenti ile başlayalım isteriz.

Zeugma Antik Kenti’nin Kısa Tarihi

Müzenin girişindeki keyifli 3D filmden dinleyip uzun uzun not aldık. Diğer bilgilerle birleştirirsek, Zeugma’nın kısa tarihi şöyle;

Günümüzdeki adıyla Belkıs, en çok bilinen adıyla Zeugma Antik Kenti; Gaziantep’in değerli hazinelerinden. Büyük İskender’in ölümü ardına beşe bölünen toprakların içinde Fırat Nehri’nin geçilebilir birkaç noktasından olan bölgeye M.Ö. 300 yılında o zamanın şartları içinde dev bir şehir inşa edilir. Fırat’ın kıyısındaki şehrin hemen karşısına da kralın eşinin adına küçük bir şehir daha kurulur ve bir köprüyle geçilmez Fırat Nehri’nin iki tarafı birleştirilir. İşin trajıkomik yanı ikinci kent zaman içinde büyür de büyür ve ilkini geçer. İşte o kent günümüzdeki adıyla Zeugma’dır.

Bir elinde bolluğu, bereketi temsil eden boynuz, diğer elinde şans tekerleği çarkıfeleği taşıyan Fortuna’nın (heykel) koruduğu şehir Roma döneminde zenginleşir. Komagene Krallığı’nın 4 önemli kentinden olan Zeugma Antik Kenti, Roma İmparatorluğu’na dahil edilir ve zamanla 80.000 kişilik dev nüfusa ulaşan kentin adı bu dönemde değişir. Roma’nın doğu sınırındaki en büyük kenti olan Zeugma’nın kelime anlamı “köprü, geçiş” manasına gelmektedir.

Zenginliği, Roma İmparatorluğu’nun estetik değerleri ile oluşturulmuş evleri ve villalarıyla Zeugma büyüklüğü ve haşmeti kadar mimari bir mucize olarak da tanımlanır. Duvalarındaki freskler ve zeminlerindeki mozaikler kenti günümüzde dahi ‘inanılmaz’ kılar. Büyük bir zevkliliği ve estetiği yaratmış kente günümüzden bakmak bizler için ne acı! Birçok tanrıyı ve tanrıçayı, tarihi özellikleri, deniz yaratıklarını, balıkları, hayvanları, doğal olayları, tarihi ve dini hikayeleri ve hatta popüler çeşitli konuları anlatan acayip mozaikler villaların halıları gibidir adeta. Zeugmalı’lar tarihin ve hikayelerin üstünde yaşamakta ve hayatını sürmektedirler.

Fırat Nehri yataklarından ve şehrin etrafındaki taş ocaklarından çıkarılan mozaikler ve renklendirmek için kullanılan camlar Zeugma’nın moziklerini oluşturuyor. Günümüzde Gaziantep Gezisi sırasında ziyaret edeceğiniz Zeugma Antik Kenti’nde bu renk cümbüşünü inceleyebilirsiniz. Yüzlerce metrekarelik eserlerin içinde Zeugma’nın simgesi ise, mozaiklerin Mona Lisa’sı olarak isimlendirdiğimiz “Çingene Kızı”

Roma’dan uzun yıllar sonra İran Merkezli Sasaniler şehri ele geçirir, yıkar, yağmalar. Sonra gel-gitler olsa da Fırat üzerindeki geçiler tarih içinde Bilecik’e kaymış, dolayısıyla ticari hiçbir değeri kalmayan şehir önemini kaybeder ve terk edilir.

Seneler sonra Türk kavimleri bölgeye gelir ve buraya küçük yerleşimler oluşturur.

1974’te kazılar başlar, Bilecik Barajı’nın inşası gündeme gelince 2000 yılına yakın dönemlerde onlarca ülkenin mimari ve arkeolojik katkılarıyla Antik Kent sular altında kalmaktan kurtarılmaya çalışılır. 5000’den fazla eser kurtarılmış olsa da, kentin %30’u sular altında kalır…. Günümüzde Ankara Üniversitesi Arkeoloji bölümü tarafından su altında kazılar devam etmektedir. “

3D film olarak muhteşem bir seslendirme ve müzik eşliğinde Zeugma Müzesi’nin girişinde izlediğimiz 5 dakikalık bu filmden müzeye giriş yaparsak;

Zeugma Mozik Müzesi Ziyareti

Etkileyici bir tarihi olan Zeugma kentinin günümüzdeki ziyaret açık müze hali Gaziantep’te! Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi’nde şahane bir ortamda, benzersiz eserler ziyaretçilerini ağırlıyor ve en ilgisiz kişiyi dahi heyecanlandıracak bir müze olan Mozik Müzesi, Gaziantep Seyahatlerinin en önemli duraklarından biri oluyor.

Zeugma Mozaik Müzesi’ne Nasıl Gidilir?

Kolay! Gaziantep il merkezinde kime sorsanız gösterir. Şehrin ana merkezinin biraz dışında yer alsa da, toplu taşıma ile Zeugma Mozaik Müzesi’ne gitmek için yollar da var. Şehir merkezinden otobüs ve dolmuşlar kalkıyor. Dolmuşlar yolun hemen karşısında indiriyor. Hacı Sani Konukoğlu Bulvarı’ndaki müzede, bulvar refüjü ortasında da çeşitli sergilik heykel ve dekorlar yer alıyor. (Detaylı Antep gezi notları için tık tık)

Zeugma Mozaik Müzesi Giriş Ücreti

Zeugma Antik Kenti biletleri 10 TL ve müze kart geçerli. (Müze kart hakkında detaylar için, tık tık: Müze kart) Ayrıca müzenin girişinde 12 dakika süren, Zeugma’nın hikayesini anlatan 3D film için de ek bilet almak gerekiyor. Kişi başı 5 TL olan bu filmi izlemenizi öneririz. Girişte hem bilgi veriyor, hem de heyecan yaratıyor. Seanslar kişi sayısından bağımsız, gerekirse tek kişi için de gösteriliyor.

Zeugma Mozaik Müzesi Ziyaret Saatleri

Tatil günü olmayan müze haftanın her günü açık. Nisan – Ekim arası yaz aylarında akşam 19.00’a kadar açık Zeugma Mozik Müzesi’nin kış dönemi kapanış saati ise 17.00. Tüm mevsimlerde sabah 9.00’da açılıyor.

Zeugma Mozaiklerinden Çingene Kızı

Aslında diğer eserlere göre boyut olarak oldukça küçük olan meşhur “Çingene Kızı” ancak bir tablo büyüklüğünde. Dev bir salon zeminini kaplayacak büyüklükteki halı gibi mozaikler düşünülürse oldukça küçük, ancak manevi değeri çok yüksek olan eser, müzenin sonunda başlı başına sergileniyor. Hatta ona doğru yürürken, müzenin ayrı bir bölümüne geçiyorsunuz ve yol sadece ona çıkana kadar karanlık, sessiz, “değişik”. Yürüyeceğiniz bu kısa karanlık yolda resmen “Çingene Kızı’na hazırlanıyorsunuz.” Merak ve ilginize bağlı olarak zaten hissettiğiniz heyecan mutlaka katlanıyor ve karşınızda Dünya’nın en özel eserlerinden birini, kendi ülkeniz içinde oldukça batılı bir müzecilik sunumuyla görüyorsunuz. Bu olağanüstü bir andı, özellikle belirtmek isteriz.

Çingene Kızı ile ilgili bilgi de vermemiz gerekirse; çok kısaca ismin halk tarafından verildiğini belirtelim. Motifin saçları ve saç örgüsü ile baş örtüsü sebebiyle bu isimle alınan eser, aslında diğer moziklere göre oldukça küçük olsa da , günümüzde hem Zeugma Antik Kenti’nin, hem müzenin, hem de Gaziantep’in sembolü halindedir.

Gaziantep Seyahatiniz sırasında mutlaka Zeugma Mozaik Müzesi’ne uğrayın. Bizim önerimiz en az 1,5 saat kadar ayırmanız. Özel ilginiz varsa tam güne kadar ayıracağınız sürede gayet eğlenceli vakit geçirebilirsiniz. Müze 3 ana bölümden oluşuyor, hâlâ geliştiriliyor, eserlerin sayısı artarken çevre düzenlemesi de yapılıyor. Müzenin çeşitli noktalarınca cafe v.s. hizmet alabileceğiniz noktalar da var.