Başlıklar

1 Erzurum Gezi Rehberi

Erzurum Gezi Rehberi

SOĞUK ŞEHRİ ISITAN DADAŞLARIN DİYARI

Meteoroloji haberlerinde kışın soğuk havasıyla hatırladığımız Erzurum, Dadaşlar diyarı olduğu kadar, tarihi zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle öne çıkan ve elbette Palandöken ve Konaklı Kayak başta olmak üzere kış sporlarıyla hatırlanan bir şehrimiz. Turistik değerleri açısından nispeten zayıf sayabilecek olsak da, birkaç günlük kısa geziler için ya da kar kış eğlencesine kültürel geziler ekleyebilme şansı açısından uygun bir destinasyon.

Erzurum gezimiz, Gezimanya.com ve Xanadua Snow White otel işbirliği ile gerçekleşen bir organizasyonla gerçekleşti ve iyi ağırlandık. Yerel rehberimiz de vardı, oldukça konforlu konaklama seçeneğimiz de, dolayısıyla biraz şanslı olduğumuzu belirtmek lazım.

Bir anı: Erzurum gezisi, blogger etkinliği olduğundan çokça gezginle birlikteydik. pek beğendiğimiz çok sevdiğimiz ,Neredegezilir‘de Erkut Özen’le meydanda yürürken “turist tipimize” yanımızdan geçen genç iki çocuk kendi arasında konuşuyorlardı “Ulan milletteki kafaya bak, gezmek için Erzurum’a gelmişler.”

ERZURUM’A NASIL GİDİLİR?

Uçakla Erzurum: Büyük şehirlerimizin birçoğundan sıklıkla karşılıklı uçak seferleri var. Turkish Airlines, Pegasus, Anadolu Jet, Sun Express seferleri ile İstanbul’dan Erzurum uçakla 1 saat 45 dakika ilâ 2 saat arası sürüyor. Yine sıklıkla sefer olan Ankara Erzurum uçuş süresi ise 1 saat 15 dakika. İzmir‘den Erzurum’a uçakla seyahat süresi ise 2 saat kadar. Erzurum Havalimanı, bölgenin tek uluslararası limanıdır ancak tarifeli sefer şuan için bulunmuyor.

Erzurum Havalimanı’ndan şehir merkezi ulaşımı çok kolay. Türkiye’nin en büyük dördüncü havalimanı Erzurum HV (Antalya, İstanbul, İzmir’den sonra) şehrin merkezinde sayılır. Belediye servisleri ile merkeze gidilebilir. Taksi de ucuzdur, ancak fiyat almakta fayda var.

Trenle Erzurum: Ankara – Kars treni başta olmak üzere Erzurum’a trenle ulaşmak mümkündür. Ülkemizin tümünden aktarmalı olarak Doğu yönüne giden trenlerle ulaşım sağlanabilir. Ankara’dan trenle Erzurum yaklaşık 20 saat sürmekte.

Otobüsle Erzurum: Tüm büyük şehirlerimizden ve Doğu Anadolu bölgesinin tüm illerinden Erzurum’a düzenli otobüs seferleri vardır. Kara yoluyla İstanbul Erzurum otobüsle 18.5 saat, Ankara Erzurum otobüsle 13,5 saat kadar sürüyor.

ERZURUM NOT DEFTERİ

Kısa tutun: Erzurum turunu kısa tutmakta fayda var. İl merkezi kadar civarlara ve dağlara da vakit ayrılabilir. (Notlar aşağıda)

Kış Sporları Keyfi: Türkiye’nin en uzun kayak pistini de içinde barındıran Erzurum pistleri kayak ve snowboard başta olmak üzere tüm kış sporları için şahane bir destinasyon. (Lazımsa bkz: Türkiye’deki tüm pistler)

Pistler havalimanına sadece 15 dakika mesafede: Yani bagajsız bir yolcu apronda uçağın kapısından piste yarım saatte ulaşabilir. Şaka gibi ama şahane. 2011’de Erzurum, 25. Üniversiteler Arası Kış Olimpiyatları”na ev sahipliği yaptı. Bu yüzden de ilgi ve yatırımlar artıyor. Ayrıca Kış sporları notlarımızı inceleyebilirsiniz.

Erzurum mutfağı iyi, ucuz: Meşhur cağ kebabı ve kadayıf dolması başta olmak üzere, ayran aşı çorbası, Tatar böreği, Erzurum su böreği, cullama ve meşhur Erzurum kaymağı ilk akla gelen lezzetler. Çoğu çok başarılı ve leziz. Mutfak genelde et, hamur işi ve hayvansal gıda üzerine kurulu. Fiyatlar genel olarak çok iyi.

Kışın çok soğuk: Doğu’nun bitmez kar çilesi bir şekilde şehirliler, belediye ve valilik eliyle aşılıyor ancak kışın belirli dönemlerde (özellikle aralık – şubat arası) soğuk ne demek anlıyoruz. Erzurum hava durumunu kontrol edin ve iyi giyinin.

Bahar ve yaz şahane olmalı: Biz kışın denk geldik ancak anlatılanlar ve okuduklarımız baharı ve yazı güzel kılıyor. Basınç ve temiz hava sebebiyle alyuvar artışına sebep olan iklim nedeniyle birçok sporcu doğal doping olarak yarışlar öncesi Erzurum’da antrenman yapıyor.

ERZURUM’DA GEZİLECEK YERLER

Erzurum’da görülecek ana yerler birbirine yakın ve merkezde. Alternatif durakların da ulaşımı kolay. Rota önerisi ile sıralarsak;

Erzurum Cumhuriyet Caddesi: Kadim Anadolu illerinin “mecburiyet caddesi” örneklerinden olan cadde şehrin merkezi. Hem kültürel ve tarihi eserleri ile gezimizin, hem de alışveriş ve bankacılık v.s. her türlü işler için ana durağımız olacak.

Erzurum Çifte Minareli Medrese: Tabii ki Dünya’nın tüm güzelliklerini ziyaret ettiğimiz zamanlarda olduğu gibi restorasyondaydı, içini göremedik. 1253 yılında Anadolu Selçuklu zamanında yapılmış eserin çifte minaresindeki rengarenk çiniler oldukça güzel. Adeta bembeyaz şehri renklendiriyor. Erzurum’un Rus işgali sırasında çalınan önemli parçalar bugün Leningrad Hermitaj müzesinde sergileniyor. (St. Petersburg) (Hatırlarsınız milyonlarca oyla 2014’te Dünya’nın en iyi dördüncü müzesi seçilmişti

Erzurum Ulu Camii: Hemen Çifte Minareli Medrese’nin yanında bulunan cami 1176-79 yılları arasında Selçuklular tarafından yapılmış ve Erzurum’un en büyük ve en eski camisi.

Erzurum Kalesi ve Erzurum Saat Kulesi: Aynı bölgede şehrin içinde kalmış olan Erzurum Kalesi ve içindeki saat kulesi şehrin diğer sembollerinden. Kalenin yapım tarihi tam bilinmiyor ancak 5. yy tahminleri var. Kulenin orijinal saati ise yine Rus işgali sırasında çalınmış, şuan İngilizlerin 1877’deki hediyesi saat takılı.

Erzurum Üç Kümbetler: 14. yy’da sekizgen şeklinde inşa edilen kümbetlerin en büyüğünün Saltuklu Devletinin kurucusu Emir Saltuk’a ait olduğu sanılmakta, diğerleri ile ilgili kesin bilgi bulunmamakta. Ziyaretiniz sırasında üzerindeki hayvan motiflerine dikkat etmenizi öneririz. (Kümbet, mezar demektir)

Yakutiye Medresesi: Birbirine çok yakın olan yukarıdaki eserleri gezdiysek yine yakın olan bir diğer eser Yakutiye. Bulunduğu merkez ilçeye de ismini veren Medrese 1310’da yapılmış. Revaklı Medrese türünün Anadolu’daki en büyük örneği olan eser günümüzde Erzurum Etnografya Müzesi olarak hizmet vermekte. Müze Kart geçerli, P.tesi hariç 08.00-19.00 arasında ziyarete açık ve Yakutiye Medresesi giriş ücreti 5 TL.

Erzurum Yakutiye Medresenin iç odalarına girerken çok fena eğilmeniz gerekiyor. “İlim için önce edep gerekir” felsefesinden yola çıkılarak yapılan alçak kapıların iklimlendirme ile değil, derse girerken hocanın önünde eğilinmesi gerekliliğiyle inşa edildiğini söyleyelim. Tematik odalarda şuan yöresel eserler ve bölge kültürünün sembolleri sergileniyor.

Taşhan: Kapalıçarşı örneklerinden biri olan Taşhan kapalı, iki katlı 181 dükkandan oluşan tarihi bir pasaj. 180 dükkanda oltu taşından yapılma ürünler satılıyor. Ticari olarak kimin nasıl iş yaptığını pek anlamasak da içerisi sıcak, renkli, samimi ve ışıl ışıl. Mutlaka pazarlık yapılması gerektiğini öğrendik. Bir dükkan dışında kimsenin alternatif bir iş yapmamasının hâlâ şaşkınlığındayız. Yapı merkezde, Oltu taşı bilgileri aşağıda.

Erzurum Kongre Binası: Mustafa Kemal’in Samsun’dan başlayan Kurtuluş Mücadelesi yolunun en önemli duraklarından Erzurum Kongresi’nin yapıldığı tarihi bina ne yazık ki yanmış. Günümüzde tekrar inşa edilen şahane yapıda Kongre odası canlandırılmış ve sıralarda dönemin bölge milletvekillerinin isimlikleri var diğer odalar ise sergi amaçlı hizmet veriyor. “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ifadesinin vücut bulduğu kongre binasında duygulanmamak elde değil. Rehberimizin de bir düşüncesini ekleyelim; Mustafa Kemal, Selanik‘te doğmuştur ancak Atatürk Erzurum’da doğmuştur.” Tüm kongre üyelerini saygıyla anarken diğer durağımıza geçelim.

Bir de dipnot: Erzurum Kongre Binası’nın orijinalinin Milli Eğitim’e bağlı Ermeni Sanasaryan Okulu olduğu belirtilmekte.

Nene Hatun’un Mezarı: Şehir Merkezinden biraz uzaklaştırsak Kurtuluş Savaşı kahramanlarımızdan Nene Hatun’un mezarını Erzurum Tabyaları içinde ziyaret edebiliriz. Nene Hatun kimdir derseniz, Aziziye Tablalarının savunması sırasında şehre giren yaralı bir askerin feryatları üzerinde henüz 20 yaşındayken şehir tebasını hareketlendiren, küçücük çocuklarını evde bırakarak şehri savunmaya giden kahraman bir Anadolu kadınıdır. Halkın işgal kuvvetleri ile çarpışmasının en özel örneklerinden birinin görüldüğü Erzurum’un önemli bir değeridir.

Aziziye Tablaları: Vakti zamanında şehri korumak için kullanılan tabyaların (Savunma topları) Nene Hatun’un mezarını da içeren en meşhurlarından. Kars yolunun geçtiği Hamam Deresi’ni korumak için inşa edilen tabyalarda 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı (93 Harbi) sırasında acı, kanlı çatışmalar yaşanmış. Günümüzde tarihi yapısı kadar şehre hakim bakışı ve doğal güzelliği de derin bir nefes çekip düşünmek için birebir.

Erzurum Evleri: Bizim ziyaret edemediğimiz bir nokta. Merkez Yakutiye’de bulunan 12 eski tarihi evin birleştirilmesiyle oluşturulmuş müze sokak diyebiliriz anladığımız kadarıyla. Yer sofraları ve divanda servis hizmetleriyle geleneksel Erzurum yaşamının örneklerinin gezginlere ve turistlere sergilendiği evlerde Erzurum yemeklerini yiyebilir, en azından bir köpüklü kahve içebilirsiniz. (Görsel alıntıdır)

ERZURUM CİVARINDA GEZİLECEK YERLER

Hiçbirine gitme şansımız olmadı ancak yerel rehberimizden sizin için bilgi aldık. Yolunuz düşerse şu rotalar öneriliyor:

Pasinler Hasan Kale ve Pasinler Kalesi, Çoban Dede Köprüsü, meşhur Narman Peri Bacaları, oradan Oltu İlçesi’nde Oltu Kalesi ve elbette asıl yeri olarak Oltu Cağ Kebabı yeme fırsatı. Rum Kilisesi, Tortum Yedi Göller ve alabalık tesisleri, Tortum Şelalesi ve Tortum Gölü, 1000 küsür yıllık Örşvan Kilisesi öncelikli noktalar.

Elbette kış sporları için Palandöken, Konaklı ve Kandilli tesisleri şahane alternatifler ve havaalanına da şehre de çok yakınlar. Kimi için ayrı notlarımız var.

Ayrıca yolunuz düşer ve mevsim uygunsa İspir’de rafting yapabilirsiniz. Oldukça kaliteli rafting tesisleri yer alıyor. İspir’in fasulyesinin meşhurluğunu da hatırlatalım da mideniz şenlensin.

Erzurum’da Ermeni nüfusunun yoğun olduğu dönemden sadece bir Ermeni Kilisesi’nin ayakta durduğunu öğrendik. Ancak bazı kaynaklarda yenilenen Erzurum Kongre Binası’nın o dönem Ermeni Sanasaryan Okulu olduğu bilgisi var.

ERZURUM GECE HAYATI

Hepinizin bildiği üzere şehir muhafazakar kimliği ile bilinen bir yer dolayısıyla Erzurum Atatürk Üniversitesi’nin onbinlerce öğrencisine rağmen pek canlı bir gece hayatı olduğunu duymadık. Erzurum’da gece yapılacak şeyler belli ki sınırlı. Dans edilecek yerleri ya da müzikli mekan sayısını bilmiyoruz. Alkollü içki satan mekan sayısı sanırız üç taneymiş. Palandöken ve Konaklı bölgesindeki otellerde ise canlılık ve müzik var ancak asla bir Uludağ değil (olmasın da) daha ziyade gerçek kış sporları tesisleri.

ERZURUM OLTU TAŞI HAKKINDA BİLGİ

Erzurum’un neyi meşhur dendiğinde akla ilk gelenlerden Oltu taşı, Oltu ilçesinde çıkarılan, tespih başta olmak üzere takı ve ziynet eşyaları yapımında kullanılan hafif, sert, sağlam ve siyah bir taştır. Gürcistan’da çıkarılan “Rus taşı”na benzer ancak onun kalitelisidir. (miş) Vücuttaki negatif enerjiyi aldığı ve kullanıldıkça parladığı gibi pazarlama ifadelerine sahiptir. Taşhan içinde Oltu taşından yapılmış klasik tespihlerin fiyatları 35 ilâ 300 TL arasında değişmekte. 5 Liradan başlayan fiyatlarla küpe ve kolyeler bulunmakta. Kaynaklarda kimyasal olarak metamorfizma (başkalaşım) geçirmiş bir kömür türü olduğu da yazıyor. Ekşi Sözlük’te Cevher mikroskobunda yapılan Oltu taşının kimyasal analizinde , karbon oranı , % 77,9 olduğu yazıyor. Çeşitli ağrıları ve alerjileri engellediği söyleniyor. Doğal rezerv olarak; Dutlu, Hankaskışla, Alatarla, Çataksu gibi köylerden çıkarılmaktaymış ve bölgede 600 civarında ocak varmış. Yani bölge ekonomisi için çok önemli.