Günümüze kadar Assos Antik Kenti kalmayı başarmış antik dönem şehirlerinden bir tanesidir. Ünlü filozof Aristoteles’i tarihe tanıklık ederken topraklarında ağırlayan Assos Antik kentinin tarihçesi M.Ö. 6. yy’a kadar uzanıyor. Antik kent Midilli Adası’nın tam karşısında kurulmuş ve teraslar şeklindeki merdivenlerden denize iniliyormuş.
Bozulmamış dokusuyla, Assos’u keşfe başlamak için en uygun yer kendinizi farklı bir zaman diliminde hissedebileceğiniz Bayramkale Köyü’dür. Gezilip görülecek, Aristo’nun felsefe okulu kurduğu Assos’ta birçok tarihi mekan bulunuyor. Hüdavendigar Camii, Tuzla Çayı üzerinde kurulmuş Behramkale Köyü’nde 600 yıllık Hüdavendigar Köprüsü, Assos Antik Kenti’nde yer alan surlar, Akropol, Athena Tapınağı, Gymnasium, Nekrapol, Hamam ve Agora, Amfi Tiyatro, Babakale yolu üzerinde bulunan Apollon Smitheion Tapınağı bunların başlıcaları arasında yer almaktadır.
Athena Tapınağı
Üretici zekanın ve adaletçi savaşların Athena (Minerva) Tanrıçasıdır ve saldırılardan ülkeyi korur. Kentin koruyucu tanrıçası, Zeus’un kızı ve 12 Olimpos Tanrısından biridir Athena. Atları ilk ehlileştiren, uygarlığın, el sanatlarının ve tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı. Tanrıçanın sembolleri arasında yalan ve baykuş yer alıyor. Hala Tanrıça Athena tepeden seyrediyor sanki sizi. Pallas Athena’nın da diğer bir adıdır. Onun adına yapılmış tapınaklara birçok şehirde rastlamak mümkündür.
M.Ö. 530’da Assos’taki Athena Tapınağı da Akropol’ün en yüksek yeri olan 236 metrede kurulmuştur. Antik kentin en değerli öğesi Athena Tapınağı’dır. Gün batımı manzarasının eşsizliğinden dolayı görülmeye değer bir yerdir. İyon stilinin özelliği olan çatıaltı frizi dorik stilde olmasına rağmen vardır. ön ve arkada 6’şar, yanlarda 13’er sütunla çevrili pepiteros planındadır. Günümüze iki basamaklı podyum ulaşabilmiştir. Daha sonra kazılarda ana bölümde yer alan Helenistik Dönem çakıl mozaik döşeme ve sunak, yok olmuştur. Paris, Boston ve İstanbul Arkeoloji müzelerinde tapınağın kabartmaları yer almaktadır. Sütun kaideleri, dorik başlıklar ve öbür mimari kalıntılar, çevrede görülebilir.
Agora
Şehirli ilgili dini, politik, ticari her türlü faaliyetin Agora gerçekleştiği, mesela seçim gibi şeylerin yapıldığı, etrafında tüm kamu binalarının sıralandığı, halka açık biçimde geniş açık alanlara söylenmektedir. Kent merkezleri yerine de geçmektedir.
Akropol’ün güney yamacında, Assos’ta Agora yer alıyor. Dönemin resmi yapıları çevresinde yer almaktaydı. İÖ II. Yüzyıldan Agora Tapınağı’nın kalıntıları görülebilir. Daha sonra bu yapı kiliseye dönüştürüldüğü için özgün planı hakkında ne yazık ki bir bilgi yoktur.
Gymnasium
Bedensel ve toplumsal olarak gençlerin eğitim aldıkları, Gymnasium çoğunlukla spor yapılan bina olup, agora bölümü kadar bir şehirde çneme sahiptir. M.S. II. Yüzyılda Asos’ta gymnasium yapılmıştır. Batı kapısı ile agora arasında yer alır. Dorik üsluptaki sütunlarla dört yanı çevrili, taş döşeli de bir avlu biçimindedir. Ölçüleri 32×40’tır. Birçok tarihi eserde olduğu gibi girişteki yarım daire şeklindeki basamaklar, ne yazık ki günümüze ulaşamamıştır. Güneybatısında bir sarnıç, kuzeydoğusunda da Bizans döneminden kalan bir kilise bulunmaktadır.
Bouleuteiron (Meclis)
Şehir yaşamı ile ilgili önemli kararları veren kent meclisinin toplandığı yapı anlamında Bouleuterion (meclis binası) anlamına gelir. Agora’nın, Assos Antik Kenti’nin Şehir Meclisi Bouleuteiron doğusunda olup heykeller, kürsü ve küçük anıtsal yapılardan oluşuyordu.
Tiyatro
Athena Tapınağı’nın güney yamacına M. S. II. Yüzyılda inşa edilmiş olan Assos Tiyatrosu tümüyle son yüzyıla dek korunabilmiş. Restorasyon çalışmaları sonunda kullanılabilir hale getirilmiştir. Tiyatro Roma döneminde yenilenmiş, geleneksel Grek tiyatro planına uygun olarak at nalı biçiminde kurulmuş olduğu düşünülüyor. Assos ile ilgili etkinlikler zaman zaman bu tiyatroda yapılmaktadır.
Nekropol
Nekro-ölüler, polis-şehir kelimelerinden Nekropol türetilmiş olup, mezarlıkları antik dönemde tanımlamak için kullanılır. Kent dışında genellikle, bazen de ana kapının yanında bitr bir yerde yer alır. Assos Nekropolü’de Helenistik ve Roma dönemlerinden kalma kentin yakınında kurulmuştur. Batı ve doğu Nekropol’ün kapılarını bağlayan yol boyunca, anıtlar ve mezar sıralanmıştı. Publius Varius’un mezar kalıntıları batı kapısının kuzeyinde bulunmaktadır.
Stoa
Daha çok agoralarda bulunan, yağmur ve güneşten korunmak amacıyla yapılan stoalar; üstü örtülü, önü sütunlu galeriler (revak), uzunlamasına yapılmış bir duvar buna paralel bir ya da birkaç sütun dizisi ve bunları örten bir çatıdan oluşurlar. Siyasi ve felsefi toplantılarda, dinsel törenlerde, ticari ve kültürel etkinliklerde kullanılırlar. Duvarları resimlerle süslü sütunların oluşturduğu bir yerde Felsefi Stoa Okulu kurulduğu için ‘Sütunlu Galeri’ anlamındaki Stoa adını almıştır.
Stoalar Asos’ta; Agora’nın biri kuzeyinde, diğeri de güneyindedir. M.S. III. Yüzyılın sonunda kuzeydekinin ya da II. Yüzyılın başında yapıldığı sanılmaktadır. İki katlı dorik stilindedir. Sütunların arası alt katta, dörtgen panolarla süslenmiştir. Tavanı oluşturan ağaç kütüklerin yerleştiği delikler ikinci katın duvarında görülebilmektedir. Güney stoa aynı dönemden olup, üç katlıdır ve 13 dükkan orta katta bulunur. Sarnıç ve 13 hamam alt katta da yer almaktadır.
Behramkale Köprüsü
Yerel taşlardan XIV. Yüzyılda Tuzla Çayı üstüne yapılmıştır. Sivri kemerli yan gözler 7m, orta göz 15 m yüksekliğinde de denilse de; bu yükseltiyi çay yatağı dolduğu için görmek mümkün değildir. Bugün yayalar köprüyü kullanabilmektedir. Taşıt trafiğine yapılan yeni köprü açık olup konaklama tesisleri de yakın çevresinde yer almaktadır.
Hüdavendiğar Camii
I. Murad döneminde, XIV. Yüzyılda Asos yıkıntıları arasında yüksekçe bir yerde kurulmuş bir yapıdır. İlginç olan Bizans ve Roma dönemi kalıntılarının kullanılmış olmasıdır. Kabartma Rumilerle alçı mihrabı süsleyen yaprakların içi bezenmiştir. Sütuncuklar, mihrap nişinin yanlarında bulunmaktadır. 8 köşeli kasnağa, ana mekan oturan bir kubbeyle örtülüdür. Son cemaat yerinin iki yanı kapalıdır ve yanlarda basık kemer, ortada da uzunlamasına tonozla örtülüdür. Minaresi yoktur. Hala ihtiyaç olduğunda camii olarak kullanılmaktadır.
Assos Antik Kent Giriş Ücretleri:
Son olarak 20 TL idi. 2 kez müzekart ile, müzekart+ kartınız var ise sınırsız bir şekilde ziyaret edebilirsiniz.
Adres: Behramkale Köyü-Ayvacık
Yorumlar